ماده 1 ـ اولین جلسه هر دوره شورای اسلامی شهر، که در این آیین‌نامه شورا نامیده می‌شود، بعد از قطعی‌شدن نتایج انتخابات، در تاریخ نهم اردیبهشت ماه به دعوت فرماندار یا سرپرست فرمانداری و با حضوردعوت کننده یا نماینده وی تشکیل و با حضور دو سوم اعضا رسمیت می‌یابد.
ماده 2ـ در اولین جلسه شورا مسن‌ترین فرد از اعضای حاضر به عنوان رئیس سنی و دو نفر از جوانترین‌اعضای حاضر به سمت منشی تعیین می‌شوند و در جایگاه هیأت رئیسه قرار می‌گیرند.
ماده 3ـ وظایف هیأت رئیسه سنی اداره اولین جلسه اعم از انجام مراسم تحلیف و اجرای انتخابات‌هیأت رئیسه دائم شورا می‌باشد.
تبصره ـ مراسم تحلیف براساس دستورالعملی که به تصویب شورای عالی استانها می‌رسد، انجام‌می‌شود.
ماده 4ـ اعضای شورا در اولین جلسه خود از بین اعضای شورا، هیأت رئیسه شورا شامل رئیس، نائب‌رئیس و حداقل یک منشی و همچنین یک نفر را به عنوان سخنگو برای مدت دو سال و نماینده یا نمایندگان‌شورا در شورای اسلامی شهرستان را تا پایان همان دوره انتخاب می نمایند.
تبصره - رئیس شورا موظف است درصورت قطعیت یافتن خروج عضوی از شورا، مراتب را به‌فرمانداری ذیربط به طور کتبی گزارش دهد تا فرماندار از عضو علی البدل شورا با احتساب رای وی برای‌شرکت در جلسات دعوت نماید.
ماده 5 ـ عضویت در شورا قائم به شخص است و قابل واگذاری به دیگری نیست. هیچیک از اعضایشورا حق تفویض اختیارات خود را به غیر اعم از عضو یا غیرعضو ندارد.
ماده 6 ـ وظایف رئیس شورا به شرح زیر است :
1- مسوولیت امور اداری و مالی شورا.
2ـ اداره جلسات شورا و برقراری نظم در جلسات.
3- دعوت از اشخاصی که حضور آنها در جلسات شورا ضرورت داشته باشد.
4- دعوت از اعضا و تقسیم کار بین اعضا و کمیسیونهای شورا
5- ابلاغ و نظارت‌بر پیگیری مصوبات شورا
6- معرفی نماینده یا نمایندگان شورا که از بین اعضای شورا انتخاب می‌شوند به
مسوولان اجرایی، نهادهاو سازمانهای دولتی در صورت درخواست آنها
7- امضای احکام مسؤول و اعضای دبیرخانه و سایر کارکنان شورا براساس تشکیلات تفصیلی
شورا.
8- ارسال نسخه ای از بودجه مصوب و هزینه شورا در پایان هر سال مالی به شوراهای اسلامی شهرستان واستان مربوط و نیز انتشار آن جهت اطلاع عموم
9- ابلاغ کتبی موارداعتراض و ایراد اعضا که به صورت روشن به رئیس شورا تقدیم شده است به عنوانتذکر به شهردار و دریافت پاسخ کتبی یا شفاهی شهردار در خصوص تذکر ابلاغی آن در جلسه شورا .
10ـ امضای کلیه مکاتبات رسمی شورا.
11ـ اعلام روز و ساعت تشکیل جلسه بعد، قبل از ختم هر جلسه.
ماده 7ـ نایب رئیس شورا در غیاب رئیس شورا وظایف او را انجام می‌دهد و در مقابل شورا مسؤول‌است.
ماده 8 ـ وظایف هیأت رئیسه و سخنگو به موجب دستورالعملی تعیین می‌شود که به تصویب‌شورای‌عالی استانها می‌رسد.
ماده 9 ـ به منظور بررسی ، اصلاح و تکمیل پیشنهادات و نیز تهیه طرحهای لازم و انجام وظایف قانونی‌که شورا برعهده دارد، کمیسیونها و کارگروههای تخصصی تشکیل می‌شود.
تبصره ـ ترکیب، چگونگی اداره و وظایف این کمیسیونها به تصویب شورای‌عالی استانها می‌رسد.
ماده 10- پیشنهادات واصل شده به کمیسیون در صورتی‌که مرتبط با شهرداری باشد با حضور شهرداریا نماینده وی که بدون حق رای و برای ادای توضیحات در جلسات شرکت می‌کند، رسیدگی خواهدشد.
ماده 11- هر عضو شورا می‌تواند از مقام خود استعفا دهد. پذیرش استعفا با تصویب اکثریت مطلق‌آرای حاضران در جلسه امکان پذیر است.
ماده 12 - عضو متقاضی استعفا باید تقاضای خود را با ذکر دلایل به رئیس تقدیم نماید ورئیس آن را درنخستین جلسه علنی بعدی شورا در دستور کار قرار دهد و در این فاصله عضو متقاضی می‌تواند در صورت‌تمایل اعلام انصراف نماید .
ماده 13- برای بررسی تقاضای استعفا ابتدا تقاضا قرائت می‌شود، سپس شخص متقاضی یا عضودیگری به تعیین او حداکثر نیم ساعت دلایل استعفا را بیان می‌نماید و مخالف یا مخالفان نیز به همان مدت‌می‌توانند صحبت کنند و پس از آن رای گیری می‌شود.
ماده 14 - هرگاه تقاضای استعفای تعدادی از اعضا به نحوی باشد که مانع از رسمیت جلسه گردد، قابل‌طرح در شورا نیست .
ماده 15 - رئیس شورا موظف است بلافاصله پس از قطعیت یافتن خروج عضوی از شورا به دلایلی‌نظیراستعفا، فوت، جنون و سلب عضویت، مراتب را برای تعیین جانشین او به فرمانداری مربوط به طورکتبی اعلام نماید.
ماده 16 ـ غیبت از جلسات شورا با اطلاع رئیس شورا و از جلسات کمیسیونها با اطلا ع رئیس کمیسیون‌مربوط امکان‌پذیر است.
تبصره 1ـ تشخیص موجه بودن غیبت و تاخیر و تعجیل در جلسات شورا برعهده شورا و در جلسات‌کمیسیونها با تصویب کمیسیون می‌باشد و در هر صورت اعلان رسمی غیبت و تاخیر با رئیس شورا خواهدبود.
تبصره 2ـ رسیدگی به موجه و غیرموجه بودن تاخیر در پایان همان جلسه و غیبت در اولین جلسه بعدی‌به عمل می‌آید و عضو غایب می‌تواند در این فاصله دلایل خود را مبنی بر موجه بودن غیبت به رئیس شوراارایه دهد.
ماده 17ـ در مواردی که براساس قوانین و مقررات نماینده یا نمایندگانی از شورا به عنوان عضو سایرمجامع و شوراها انتخاب می شوند، نماینده یا نمایندگان یادشده با تصویب شورا انتخاب و توسط رئیس شورامعرفی می شوند.
تبصره ـ نمایندگان منتخب موظفند گزارش کار خود را در اولین جلسه به استحضار اعضا برسانند و به‌صورت کتبی نیز به رئیس شورا ارایه نمایند.
ماده 18ـ دستور جلسات رسمی شورا باید به ترتیب وصول پیشنهادات و با توجه به اولویتها از طرف‌هیأت رئیسه تهیه شود و حداقل یک هفته قبل از تشکیل جلسه در اختیار اعضا قرار گیرد .
تبصره 1 - در صورت تعدد تقاضاها در یک زمان تشخیص اولویت با هیأت رئیسه خواهد بود.
تبصره 2 ـ با تصویب اکثریت مطلق اعضای حاضر می‌توان موضوع دستور جلسه را برای مدت معینی به‌تعویق انداخت یا مسکوت گذاشت.
ماده 19ـ در هر جلسه حداکثر سه نفر از اعضا که تا (48) ساعت قبل از شروع جلسه رسمی تقاضای‌نطق قبل از دستور نموده اند در حدود وظایف شورا طبق فهرست تنظیمی حداکثر به مدت ده دقیقه برای هرنفر نطق قبل از دستور خواهند داشت .
تبصره 1 ـ در صورت تعدد متقاضیان با توجه به اولویت ثبت‌نام، ناطقان قبل از دستور تعیین می گردند .
تبصره 2 ـ هر عضوی که حق نطق قبل از دستور را بیابد، می‌تواند تمام یا قسمتی از وقت خود را به عضودیگری واگذار کند.
ماده 20ـ رئیس شورا می‌تواند قبل از ورود در دستور جلسه به مدت حداکثر ده دقیقه در مورد مسائلمهم روز شوراها مطالبی را که آگاهی اعضا از آن ضروری باشد، به اطلاع آنها برساند .
ماده 21ـ اعضای شورا نسبت به موضوعاتی که طبق دستور در شورا مطرح می‌شود، می‌توانند قبل ازجلسه به عنوان موافق یا مخالف ثبت نام نمایند . در صورتی‌که موافق یا مخالف ثبت نام نکرده باشد، اعضادر جلسه شورا می توانند نوبت بگیرند و به ترتیب تقدم ثبت نام یا گرفتن نوبت نطق خواهند کرد . اگر هیچ‌موافقی وجود نداشته باشد، یک مخالف صحبت می‌کند و اگر مخالفی وجود نداشت، تنها یک موافق می‌تواندصحبت کند.
تبصره ـ در صورت صحبت خارج از موضوع، رئیس جلسه به آنها تذکر خواهد داد و در صورت دونوبت تذکر در نوبت سوم ناطق از ادامه نطق منع خواهد شد .
ماده 22 ـ تقاضای کفایت مذاکرات یا افزایش مدت شور یا مسکوت ماندن یک پیشنهاد، به پیشنهادرئیس شورا یا حداقل سه نفر از اعضا قابل رسیدگی است. یک مخالف و یک موافق هر کدام تا پنج دقیقه‌صحبت می نمایند و سپس رای گیری می‌شود و تصمیم اتخاذ شده بلافاصله توسط رئیس جلسه اجرامی‌شود.
ماده 23ـ اخطار راجع به منافی بودن طرحها و پیشنهادها با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران،مقررات جاری و یا آیین‌نامه داخلی شورا بر اظهارات دیگر مقدم است.
ماده 24 ـ در صورت توهین به اشخاص حقیقی یا حقوقی، در همان جلسه یا در جلسه بعد، با تشخیص‌هیأت رئیسه به آنها تا پانزده دقیقه اجازه نطق در دفاع از خود داده خواهد شد.
ماده 25 - نحوه اداره جلسات، رای گیری و بررسی پیشنهادهای واصل شده براساس دستورالعملی‌است که به تصویب شورای عالی استانها می رسد.
محمدرضا عارف - معاون اول رییس‌جمهور